Η Παλαιά Μητρόπολη της Βέροιας αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον των κατοίκων για το πολιτιστικό απόθεμα της πόλης, για τη διαχρονία της πόλης.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση παρατηρούμε πως πληθαίνουν οι φωνές για την αποκατάσταση του κορυφαίου μνημείου της πόλης στην αυθεντική του μορφή. Απαλλαγμένο από κάθε παρέμβαση που έγινε στο απώτερο παρελθόν, κάτω από οδυνηρές συνθήκες, αλλά και από την επιχειρούμενη ανακατασκευή – μετά την κατεδάφιση – των τριών κτισμάτων της βορειοδυτικής πλευράς του μνημείου.
Όλοι επιθυμούμε το καλό της πόλης, τη διατήρηση της μνήμης της πόλης, θέλουμε να ζήσουμε κοντά στα μνημεία που μας κληροδοτήθηκαν, όσο είναι δυνατόν πιο κοντά στην αυθεντική τους μορφή, ακριβώς όπως τα σχεδίασαν και τα υλοποίησαν φωτισμένοι κάτοικοι αυτής της πόλης, σχεδόν πριν μια χιλιετία.
Επιθυμούμε να διασφαλίσουμε τη απόλυτη προστασία και ανάδειξή τους, θέλουμε να αναβιώσει η ιστορία της πόλης μέσα από αυτά, μόνο μέσα από τα βιβλία, την γνώση και τα ζωντανά μνημεία, είναι αυτό εφικτό!
Μέσα από τα επιβλητικά μνημεία που δεσπόζουν στον τόπο και στο χρόνο, που άντεξαν στη βαρβαρότητα και στις λεηλασίες, ακουμπάμε το παρελθόν μας, τις ρίζες μας, τις παραδόσεις μας! Μας μεταφέρουν σε μια διαφορετική πραγματικότητα, μιας άλλης εποχής, απολαμβάνουμε το μεγαλείο τους, αφουγραζόμαστε τον αχό της πόλης, αγγίζουμε το παρελθόν της πόλης!
Ο οφειλόμενος σεβασμός δεν αφορά σε μια άψυχη λίθινη κατασκευή, αφορά σε τόπο ιερό, καθαγιασμένο από τη θυσία των Βεροιέων που μαρτύρησαν μέσα σ αυτό μνημείο, αφορά σε ανθρώπους φωτισμένους που έγραψαν με το αίμα τους την ιστορία της πόλης, που τίμησαν τις ιερές παραδόσεις του τόπου!
Αναντίρρητα η διαχρονία της πόλης περνά μέσα απ αυτό το μνημείο, εδώ οι κάτοικοι για πολλούς αιώνες βίωσαν όλες τις μεγάλες στιγμές της πόλης. Εδώ γιόρτασαν, εδώ λάτρεψαν, εδώ μαρτύρησαν !
Για αίωνες η Παλαίά Μητρόπολη της Βέροιας, υπήρξε το κορυφαίο τοπόσημο της πόλης, σε θέση περίβλεπτη, προκαλούσε το θαυμασμό και το σεβασμό των κατοίκων, αλλά και των αλλόθρησκων όταν η πόλη έπεσε στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έγινε το μέγαλο τέμενος της τουρκοκρατούμενης πόλης.
Τα κτίσματα στην δυτική όψη της παλαιάς Μητρόπολης
Όμως, παρά το γεγονός ότι μετατράπηκε σε τόπο λατρείας των Οθωμανών, και παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει προηγούμενο σε τέμενος, επί Οθωμανικής εποχής, να κατασκευάζονται κοσμικά κτίρια, σταδιακά όλη η Βορεινή πλευρά του μνημείου, έκλεισε από αυθαίρετες κατασκευές!
Οι αυθαίρετες αυτές κατασκευές, τα κοσμικά κτίρια, που «έπνιξαν» ή «έθαψαν» το μνημείο, κρίθηκε από ειδικούς επιστήμονες ότι έπρεπε να κατεδαφιστούν, προκειμένου να αποκατασταθεί το μνημείο με τον περιβάλλοντα χώρο αυτού, διότι ανάπλαση χωρίς περιβάλλοντα χώρο, είναι έννοια, άνευ περιεχομένου.
Συντάχθηκε νόμος που αφορά στο Σχέδιο Πόλης, δηλαδή στην οργάνωση και προστασία του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, ιδιαίτερα για τα μνημεία και τον περιβάλλοντα χώρο αυτών - το καθεστώς προστασίας είναι απόλυτο!
Εν προκειμένω, προβλέπεται η κατεδάφιση όλων των κοσμικών κτιρίων σε επαφή με το μνημείο, ορίζοντας τη οικοδομική γρμμή στο περίγραμμα του μνημείου και ολόκληρο το Οικοδομικό Τετράγωνο (Ο.Τ.122) χαρακτηρίσθηκε ως «Χώρος Πρασίνου», δηλαδή… αδόμητος !
Το νόμο αυτό τον σεβάστηκαν όλοι ανεξεραίτως οι κάτοικοι της πόλης, για περισσότερο από 40 χρόνια ουδείς διανοήθηκε ποτέ να αμφισβητήσει, πόσο μάλλον να αυθαιρετήσει!
Το πρόβλημα ξεκινά, όταν εντελώς αυθαίρετα το ΥΠ.ΠΟ.Α. - ο «προστάτης» του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας – έρχεται να αμφισβητήσει το καθεστώς της απόλυτης προστασίας του κορυφαίου μνημείου της πόλης και να εγκρίνει, την κατεδάφιση αρχικά, την αποκατάσταση μετά, και εν τέλει, την κατεδάφιση και ανακατασκευή των τριών εναπομεινάντων κτισμάτων, αφού προηγουμένως τα είχε χαρακτηρίσει με διαπιστωτρική πράξη, ως «αρχαία μνημεία»!!
Όλα τα ανωτέρω, μετά τη δήλωση περί αναρμοδιότητας της Υπηρεσίας Δόμησης του Δ.Β. – μετά από σχετική καταγγελία - ώστε να ελεγθεί η νομιμότητα της ανακατασκευής των τριών κτισμάτων σε επαφή με το μνημείο και σε «χώρο πρασίνου», ετέθησαν υπόψη της Ανεξάρτητης Αρχής «Συνήγορος του Πολίτη», ήταν η πλέον αξιόπιστη ενέργεια για την προστασία του μνημείου και του δημόσιου χώρου.
Η δυτική όψη του μνημείου
Ο «ΣτΠ» ήδη ενημέρωσε, ότι εξετάζονται τα στοιχεία που ετέθησαν και αναμένεται η επικοινωνία με τους εμπλεκόμενους φορείς και φυσικά πρόσωπα. Στις 31 Ιανουαρίου θα υπάρξει η πρώτη επικοινωνία με φυσικά πρόσωπα, ώστε να δοθούν δια ζώσης περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την αναφορά.
Αναρωτιέται κανείς, δεδομένου ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να διακαιωθούν οι πολίτες που υποστηρίζουν ότι πρέπει να αποκαταταθεί το μνημείο απαλλαγμένο από κάθε αυθαίρετη παρέμβαση, όπως ακριβώς προβλέπεται από το Σχέδιο Πόλης της Βέροιας, ποια θα είναι η αντίδραση του ΥΠ.ΠΟ.Α.;
Θα σεβαστεί το πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής, προβαίνοντας – εκ νέου - στην κατεδάφιση των κτισμάτων που συνεχίζει να ανακατασκευάζει ;;
Θα συρθούμε σε δικαστική διένεξη;
Η δικαιοσύνη λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη την θέση της Ανεξάρτητης Αρχής, το γνωρίζουμε καλά αυτό εδώ στην Ημαθία, η υπόθεση της διαχείρησης των απορριμμάτων, δεν έσβησε απ τη συλλογική μας μνήμη – και τότε το πόρισμα του «ΣτΠ» δικαίωσε τους προσφεύγοντες!
Πηγή Εφημερίδα "Βέροια"
